Jak obliczyć zachowek?
Zachowek
jest pochodzącą jeszcze z prawa rzymskiego formą prawną, która zabezpiecza osoby, które zostały pominięte w ostatniej woli zmarłego, a normalnie należałoby im się dziedziczenie z ustawy. Do zachowku uprawnieni są także ci, którzy dostali zbyt mały udział w spadku oraz ci, którzy nie dostali niczego, gdyż osoba zmarła wyzbyła się majątku na drodze darowizn, dokonanych jeszcze za życia.
Gdy jesteśmy osobą, która została w testamencie pominięta to możemy na drodze sądowej żądać od innych obdarowanych na mocy testamentu lub darowizn, odpowiednich sum pieniężnych. Zachowek, co do zasady, przysługuje w pierwszej kolejności zstępnym, małżonkowi oraz w dalszej kolejności rodzicom, ale ważne jest to, które z tych osób byłyby powołane do dziedziczenia z ustawy, gdyby zmarły nie pozostawił ostatniej woli.
Spory o przyznanie zachowku zdarzają się niezmiernie często, bowiem niestety, ale konflikty i niesnaski rodzinne często wpływają na decyzje podejmowane przed śmiercią.
Jak obliczyć zachowek?
- ustalenie wysokości udziału, który przysługiwałby (lub przysługuje) w spadku na skutek dziedziczenia ustawowego;
- ustalenie wysokość zachowku należnego dla danej kategorii osób (przyjęcie odpowiedniego ułamka – 1/2 albo 2/3);
- obliczenie substratu zachowku;
- obliczenie konkretnej kwoty zachowku do zapłaty.
Roszczenie o zachowek nie będzie przysługiwało osobom:
- wydziedziczonym w testamencie,
- uznanym orzeczeniem sądu za niegodnych dziedziczenia,
- które odrzuciły spadek,
- które zawarły ze spadkodawcą umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia,
- małżonkowi, przeciwko któremu spadkodawca przed śmiercią wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione,
- małżonek pozostający ze spadkodawcą w separacji.
W przypadku poniższych sytuacji roszczenie o zachowek przechodzi na zstępnych:
- osoby uznanej za niegodną dziedziczenia,
- osoby, która odrzuciła spadek,
- osoby wydziedziczonej,
- osoby, która zrzekła się dziedziczenia jeśli w umowie ze spadkodawcą wskazano, że zrzeczenie się nie obejmuje zstępnych.
Wezwanie do zapłaty zachowku
Należy pamiętać, że przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego należy wezwać do zapłaty zachowku spadkobiercę. W tym przypadku warto skonsultować to z adwokatem specjalizującym się w spadkach. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż wezwanie do zapłaty zachowku sporządzone i wysłane przez adwokata poskutkuje i spadkobierca dokona zapłaty zachowku osobie upoważnionej.
Przedawnienie roszczenia o zachowek
Roszczenia osób uprawnionych z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Wzór pozwu o zachowek
Wrocław, dnia ………………
Powód(-ka): …………………………………………………………………….
(Imię, nazwisko, dokładny adres i PESEL)
Pozwany(-a): …………………………………………………………………..
(Imię, nazwisko i dokładny adres)
Sąd Rejonowy we Wrocławiu
I Wydział Cywilny
ul. Świebodzka 5 50-046 Wrocław
Wartość przedmiotu sporu: ………………………zł
POZEW O ZACHOWEK
W imieniu własnym wnoszę o:
1. zasądzenie od pozwanego ………………………… na rzecz powoda ……………… kwoty ………………… zł (słownie……………………………………………………) z ustawowymi odsetkami od…………………………………………. do dnia zapłaty;
- zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów pełnomocnictwa, według norm przepisanych;
- rozpoznanie sprawy również pod nieobecność powoda;
- wydanie wyroku zaocznego w przypadku niestawiennictwa pozwanego na rozprawie lub nie brania w niej udziału.
UZASADNIENIE POZWU O ZACHOWEK
…………………………………………………………………………………………………
(Należy przytoczyć fakty uzasadniające żądanie pozwu)
....................................................
(własnoręczny podpis powoda)
Załączniki:
- Pozew i załączniki w tylu egzemplarzach ilu jest pozwanych + 1 egz. dla Sądu oraz kopia pozwu do potwierdzenia, że dokument został złożony;
- odpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku;
- oryginał odpisu aktu urodzenia powoda.
Pozew o zapłatę zachowku należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania osoby zmarłej.
Opłata stosunkowa 5% wartości przedmiotu sporu.