Jak odwołać testament? Praktyczny poradnik
Odwołanie testamentu to temat, który może wydawać się skomplikowany, ale polskie prawo jasno reguluje, jak można skutecznie unieważnić wcześniej sporządzoną wolę spadkodawcy. W tym artykule wyjaśniamy, jak odwołać testament – krok po kroku, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
Czym jest testament i dlaczego można chcieć go odwołać?
Testament to dokument, w którym osoba fizyczna (testator) określa, co ma się stać z jej majątkiem po śmierci. Życie jednak bywa nieprzewidywalne – zmieniają się relacje rodzinne, sytuacja majątkowa czy zdrowotna. Dlatego prawo daje każdemu testatorowi możliwość zmiany lub odwołania testamentu w dowolnym momencie.
Jak odwołać testament? Trzy skuteczne sposoby
Zgodnie z art. 946 Kodeksu cywilnego, testament można odwołać w jeden z trzech sposobów:
1. Sporządzenie nowego testamentu
Najczęściej stosowany sposób. Nowy testament automatycznie odwołuje poprzedni, jeśli zawiera wyraźną wolę jego unieważnienia. Jeśli takiej klauzuli brak, wcześniejszy testament jest odwołany tylko w zakresie, w jakim jest sprzeczny z nowym.
Przykład zapisu:
„Niniejszym odwołuję wszystkie poprzednie testamenty i postanawiam, że cały mój majątek przekazuję…”
2. Zniszczenie testamentu
Testator może fizycznie zniszczyć testament własnoręczny (np. podrzeć, spalić) albo polecić zniszczenie komuś innemu w swojej obecności. Zniszczenie testamentu jest jednoznaczne z jego odwołaniem.
3. Wprowadzenie zmian świadczących o woli odwołania
Można odwołać testament również poprzez wprowadzenie w nim zmian – np. przekreślenie treści lub nazwiska spadkobierców, jeżeli jednoznacznie wskazuje to na wolę unieważnienia dokumentu.
Czy testament notarialny też można odwołać?
Tak, testament notarialny również można odwołać – w taki sam sposób, jak testament własnoręczny. Można sporządzić nowy testament (również notarialny lub własnoręczny), a także złożyć przed notariuszem oświadczenie o odwołaniu testamentu.
Czego unikać przy odwoływaniu testamentu?
Braku jednoznaczności – jeśli nowy testament nie wskazuje wyraźnie, że odwołuje poprzedni, może dojść do nieporozumień.
Niepodpisanych zmian – wszelkie zmiany muszą być dokonane osobiście przez testatora i spełniać warunki formalne.
Zachowania kopii – samo zniszczenie kopii testamentu (np. skanu) nie wystarczy, jeśli oryginał nadal istnieje.
Czy można cofnąć odwołanie testamentu?
Tak, ale tylko przez ponowne sporządzenie tego samego lub podobnego testamentu. Odwołanie nie jest bowiem „zawieszone” – raz unieważniony testament nie odzyskuje mocy prawnej samoczynnie.
Podsumowanie – jak skutecznie odwołać testament?
Odwołanie testamentu w Polsce nie wymaga uzasadnienia, ale musi być dokonane zgodnie z przepisami. Najbezpieczniejszą formą jest sporządzenie nowego testamentu z wyraźnym stwierdzeniem, że wcześniejsze wersje tracą ważność.