Jak wygląda postępowanie spadkowe w Polsce krok po kroku?

Jak wygląda postępowanie spadkowe w Polsce krok po kroku? [PORADNIK DLA SPADKOBIERCÓW]


Śmierć bliskiej osoby wiąże się nie tylko z emocjonalnym przeżyciem, ale także z koniecznością uregulowania formalności prawnych. Jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć, jest przeprowadzenie postępowania spadkowego. Wyjaśniamy krok po kroku, jak wygląda ten proces w polskim prawie oraz jakie prawa i obowiązki mają spadkobiercy.

 

⚖️ Etap 1: Otwarcie spadku – kiedy i jak dochodzi do dziedziczenia?

 


Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. To właśnie w tym momencie powstaje sukcesja – czyli dziedziczenie majątku (aktywa i pasywa).

Z kolei art. 925 k.c. wskazuje, że nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z mocy prawa, ale wymaga potwierdzenia w odpowiednim postępowaniu – sądowym lub notarialnym.

 

 

📝 Etap 2: Ustalenie kręgu spadkobierców


Spadkobiercami mogą być osoby wskazane:

  • w testamencie (dziedziczenie testamentowe – art. 941 i nast. k.c.),
  • lub, w przypadku braku testamentu, zgodnie z ustawą (dziedziczenie ustawowe – art. 931–940 k.c.).

W przypadku sporów lub wątpliwości, sąd ustala, kto należy do kręgu spadkobierców i w jakiej części.

 

 

✅ Etap 3: Stwierdzenie nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia


Spadkobiercy muszą formalnie potwierdzić swoje prawa do spadku. Można to zrobić na dwa sposoby:

  • Postępowanie sądowe – wniosek o stwierdzenie nabycia spadku (art. 1025 k.c. i art. 669–679 k.p.c.),
  • U notariusza – akt poświadczenia dziedziczenia (art. 95a ustawy – Prawo o notariacie), możliwy tylko przy zgodzie wszystkich spadkobierców i braku testamentu szczególnego.

 

W obu przypadkach ustalane są:

  • osoby uprawnione do dziedziczenia,
  • udziały w spadku,
  • czy spadek został przyjęty wprost, z dobrodziejstwem inwentarza, czy odrzucony.

 

⚠️ Etap 4: Przyjęcie lub odrzucenie spadku


Każdy spadkobierca ma prawo przyjąć lub odrzucić spadek (art. 1012 k.c.). Termin na złożenie oświadczenia wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania (najczęściej od śmierci spadkodawcy – art. 1015 §1 k.c.).

 

Formy przyjęcia spadku:

  • wprost – pełna odpowiedzialność za długi spadkowe,
  • z dobrodziejstwem inwentarza – ograniczenie odpowiedzialności do wartości odziedziczonego majątku,
  • odrzucenie spadku – jakby spadkobierca nie istniał.

 

 

💼 Etap 5: Dział spadku – podział majątku między spadkobierców


Po nabyciu spadku, gdy istnieje więcej niż jeden spadkobierca, konieczny jest dział spadku (art. 1035–1046 k.c.).

Można to zrobić:

  • na mocy umowy między spadkobiercami,
  • lub przez sąd w trybie nieprocesowym (art. 680–689 k.p.c.).

W ramach działu spadku można też rozliczyć nakłady, darowizny czy użytkowanie poszczególnych składników majątku.

 

 

🧾 Etap 6: Zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego


Spadkobiercy mają obowiązek zgłoszenia nabycia spadku do urzędu skarbowego (formularz SD-Z2), co jest warunkiem zwolnienia z podatku od spadków (dla najbliższej rodziny). Termin: 6 miesięcy od dnia nabycia spadku.

 

 

📌 Podsumowanie – najważniejsze terminy i działania spadkobiercy

CzynnośćTermin
Złożenie oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku 6 miesięcy od powołania
Zgłoszenie spadku do US (SD-Z2) 6 miesięcy od nabycia
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku Brak terminu ustawowego

 

 

👨‍⚖️ Jak możemy pomóc jako kancelaria?


W ramach naszej praktyki prawa spadkowego oferujemy:

  • reprezentację przed sądem w sprawach spadkowych,
  • przygotowanie oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku,
  • doradztwo podatkowe przy dziedziczeniu majątku,
  • pomoc w podziale majątku między spadkobierców.

 

 

📞 Potrzebujesz wsparcia w sprawie spadkowej? Skontaktuj się z nami.


Zadzwoń lub napisz – pomożemy Ci bezpiecznie przejść przez postępowanie spadkowe i zabezpieczyć Twój majątek.