Przedawnienie należności w Bułgarii

Przedawnienie należności w Bułgarii – kluczowe terminy i zasady

Przedawnienie należności to temat istotny dla każdej osoby lub firmy mającej do czynienia z międzynarodowymi relacjami gospodarczymi. Jeśli Twoim kontrahentem jest podmiot z Bułgarii, warto wiedzieć, jak wygląda kwestia przedawnienia roszczeń w tym kraju. Bułgarski system prawny – podobnie jak w innych państwach prawa kontynentalnego – precyzyjnie określa terminy i skutki przedawnienia. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące przedawnienia należności w Bułgarii – zarówno z perspektywy wierzyciela, jak i dłużnika.

Czym jest przedawnienie roszczeń w bułgarskim prawie?

Przedawnienie (na język bułgarski: „изтекла давност”) oznacza, że po upływie określonego terminu wierzyciel traci możliwość przymusowego dochodzenia należności przed sądem, mimo że dług formalnie nadal istnieje.

Przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania, ale daje dłużnikowi możliwość uchylenia się od zapłaty, jeśli powoła się na ten fakt w postępowaniu sądowym.

Ogólny termin przedawnienia w Bułgarii

📌 5 lat – podstawowy termin przedawnienia

Zgodnie z bułgarskim Kodeksem zobowiązań i umów (Закон за задълженията и договорите), większość roszczeń majątkowych przedawnia się po 5 latach, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Dotyczy to m.in.:

• niezapłaconych faktur,
• zobowiązań wynikających z umów,
• odszkodowań za szkody majątkowe.

Krótsze terminy przedawnienia – co warto wiedzieć?

📌 3 lata – dla roszczeń okresowych
Niektóre roszczenia przedawniają się szybciej, po 3 latach. Dotyczy to:

• roszczeń z tytułu najmu, dzierżawy,
• opłat za media (energia, woda, internet),
• wynagrodzeń z umów cywilnoprawnych (np. zlecenie),
• roszczeń z tytułu sprzedaży towarów konsumpcyjnych.

✅ WAŻNE: Termin ten liczy się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (np. data płatności faktury).

Termin przedawnienia dla wyroków sądowych

📌 5 lat – egzekucja wyroku sądowego

Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się w Bułgarii po 5 latach od jego uprawomocnienia. W tym czasie możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Po upływie tego okresu, komornik może odmówić wykonania tytułu wykonawczego.

Przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia

🔄 Przerwanie przedawnienia (прекъсване на давността)

Bieg przedawnienia może zostać przerwany, np. poprzez:

• uznanie długu przez dłużnika,
• złożenie pozwu do sądu,
• wszczęcie mediacji lub postępowania arbitrażowego.

Po przerwaniu termin zaczyna biec od nowa.

⏸ Zawieszenie biegu przedawnienia (спиране на давността)

Zawieszenie biegu terminu może nastąpić w szczególnych okolicznościach, np. w przypadku:

• siły wyższej (np. wojny, pandemii),
• spraw rodzinnych lub opiekuńczych, gdy uprawniony nie może działać samodzielnie.

Jak powołać się na przedawnienie w Bułgarii?

Przedawnienie nie jest brane pod uwagę z urzędu.

Dłużnik musi wyraźnie zgłosić zarzut przedawnienia w toku postępowania sądowego.

Jeśli tego nie zrobi, sąd może orzec obowiązek zapłaty nawet po upływie terminu przedawnienia.

Przedawnienie należności zagranicznych

Bułgarskie prawo stosuje się również do roszczeń zagranicznych, jeśli:

• nie ma innego wyboru prawa w umowie,
• miejsce wykonania zobowiązania znajduje się w Bułgarii.

Jeśli zawarto umowę z klauzulą jurysdykcyjną, zastosowanie może mieć prawo innego kraju – np. Polski. Wówczas obowiązują terminy przedawnienia wynikające z tego prawa.

Przedawnienie a rejestracja długu w Bułgarii

Przedawnione roszczenia nie mogą być wpisane do rejestrów długów (np. do rejestru komorniczego).

Wierzyciel nie może egzekwować roszczenia za pośrednictwem sądu lub komornika po upływie terminu przedawnienia.

Praktyczne porady dla wierzycieli

✅ Regularnie monitoruj terminy zapłaty faktur.
✅ Dokumentuj próby windykacji – mogą przerwać bieg przedawnienia.
✅ Rozważ ugodę lub wezwanie do zapłaty z podpisem dłużnika.
✅ Korzystaj z usług lokalnych prawników w Sofii lub innych miastach, aby szybko zareagować.

Znajomość terminów przedawnienia w Bułgarii jest kluczowa dla skutecznej windykacji należności. Podstawowy okres wynosi 5 lat, jednak niektóre roszczenia mogą się przedawniać już po 3 latach. Warto działać zdecydowanie i nie dopuszczać do upływu terminów – dłużnik może się skutecznie uchylić od zapłaty, jeśli sąd uzna zarzut przedawnienia. W międzynarodowych relacjach prawnych niezwykle ważna jest także precyzyjna dokumentacja oraz wsparcie profesjonalnego pełnomocnika.