Najczęstsze błędy wierzycieli w windykacji w Czechach

Windykacja należności to nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej – także w relacjach z czeskimi kontrahentami.

Choć Czechy są stabilnym krajem o przewidywalnym systemie prawnym, wielu wierzycieli – zarówno czeskich, jak i zagranicznych – popełnia podstawowe błędy, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają odzyskanie pieniędzy. W niniejszym artykule omówimy najczęstsze błędy wierzycieli w procesie windykacyjnym w Czechach, ich skutki oraz sposoby, jak ich unikać.

Jakie błedy w windykacji w Czechach?

Brak należytego sprawdzenia kontrahenta przed zawarciem umowy

Jednym z podstawowych błędów jest niedostateczna weryfikacja partnera biznesowego. Wierzyciele zbyt często zakładają, że skoro kontrahent działa w UE, to musi być wypłacalny i godny zaufania. Tymczasem:

• w Czechach funkcjonuje kilka publicznych rejestrów, w których można sprawdzić informacje o dłużniku (np. Rejestr Dłużników Solus, Centralny Rejestr Egzekucji – CEE, Rejestr Upadłości i Restrukturyzacji – ISIR),
• możliwe jest sprawdzenie, czy dany podmiot nie figuruje jako niewypłacalny lub zadłużony,
• często wystarczy też zajrzeć do Rejestru Handlowego (Obchodní rejstřík), by sprawdzić skład zarządu i podstawowe dane finansowe.

Brak weryfikacji może skutkować windykacją od podmiotu, który od dawna jest niewypłacalny lub wręcz nie istnieje faktycznie.

Nieprecyzyjne lub niekompletne umowy

Wierzyciele często nie dbają o to, by umowy były dostosowane do czeskiego porządku prawnego. Popularne błędy to:

• brak klauzuli jurysdykcyjnej (czyli zapisu, który sąd ma rozstrzygać spory),
• brak zapisów o odsetkach za opóźnienie,
• brak terminu zapłaty (co w praktyce utrudnia określenie momentu powstania zaległości),
• niezdefiniowanie „momentu dostarczenia towaru/usługi”.

Umowa, która nie zawiera tych elementów, utrudnia wykazanie przed sądem istnienia i wysokości roszczenia.

Zbyt późna reakcja na opóźnienia w płatnościach

Częstym błędem jest czekanie z windykacją do momentu, gdy sytuacja staje się dramatyczna – np. po wielu miesiącach zaległości, kiedy dłużnik już znika z rynku. W Czechach przedawnienie roszczeń wynosi standardowo 3 lata, choć w niektórych przypadkach może być krótsze (np. przy roszczeniach z tytułu przewozu – 1 rok).

Wierzyciele często:

• nie wysyłają wezwań do zapłaty (výzva k úhradě),
• nie podejmują działań windykacyjnych w odpowiednim czasie,
• liczą na „dogadanie się” mimo wielomiesięcznych zaległości.

Skutkiem opóźnień może być bezpowrotna utrata możliwości odzyskania pieniędzy.

Brak dokumentacji potwierdzającej istnienie długu

W procesie sądowym w Czechach to wierzyciel musi udowodnić istnienie zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność. Tymczasem często brakuje:

• podpisanych umów, faktur, dowodów dostawy,
• potwierdzeń odbioru towarów/usług,
• potwierdzeń wysłania faktur i wezwań do zapłaty.

Wielu przedsiębiorców działa na podstawie maili lub ustnych ustaleń, które trudno wykorzystać jako dowody przed sądem.

Niedostosowanie procedury do czeskiego systemu prawnego

Czeski system prawny różni się od polskiego – i wielu wierzycieli nie bierze tego pod uwagę. Błędy obejmują m.in.:

• niewłaściwy wybór postępowania (np. pozew zamiast europejskiego nakazu zapłaty),
• niezrozumienie roli czeskich egzekutorów (są niezależni i mają uprawnienia zbliżone do komorników, ale działają w systemie prywatnym),
• błędne tłumaczenia dokumentów lub ich brak (sąd czeski może odrzucić pozew bez tłumaczenia).

Nieznajomość lokalnych procedur wydłuża postępowanie i zmniejsza szanse na sukces.

Brak zabezpieczenia roszczenia na etapie przedsądowym

Wierzyciele często nie podejmują prób zabezpieczenia roszczenia, mimo że czeskie prawo to umożliwia. Możliwe narzędzia to m.in.:

• wniosek o sądowy nakaz zabezpieczenia majątku dłużnika,
• zajęcie rachunku bankowego jeszcze przed wydaniem wyroku (w uzasadnionych przypadkach),
• wpis do czeskich rejestrów ostrzegających innych kontrahentów.

Zabezpieczenie roszczenia daje przewagę na wypadek niewypłacalności dłużnika.

Zbyt pochopne korzystanie z usług niesprawdzonych firm windykacyjnych

Niektóre firmy windykacyjne w Czechach działają poza kontrolą lub oferują usługi na granicy prawa (np. groźby, nielegalne wezwania, kontakty z rodziną dłużnika). Wierzyciele korzystający z takich usług:

• narażają się na zarzuty o naruszenie dóbr osobistych dłużnika,
• mogą stracić reputację,
• nie uzyskają skutecznej egzekucji, jeśli firma działa poza systemem prawnym.

Zamiast tego warto współpracować z kancelariami prawnymi lub licencjonowanymi exekutorami.

Jak uniknąć powyższych błędów?

✅ Zawsze weryfikuj kontrahenta przed rozpoczęciem współpracy
✅ Dokumentuj każdy etap współpracy – umowy, faktury, potwierdzenia
✅ Reaguj szybko na zaległości – im wcześniej, tym lepiej
✅ Znaj prawa lokalne – lub współpracuj z lokalną kancelarią
✅ Dbaj o kompletność dokumentacji – zwłaszcza do postępowania sądowego
✅ Zabezpieczaj roszczenia tam, gdzie to możliwe
✅ Unikaj „podejrzanych” windykatorów – działaj zgodnie z prawem

Windykacja w Czechach

choć oparta na przejrzystym systemie prawnym – wymaga ostrożności, szybkiego działania i znajomości lokalnych realiów. Błędy wierzycieli często wynikają z niedbałości lub braku przygotowania, ale ich skutki bywają bardzo kosztowne. Świadome podejście, dobre praktyki dokumentacyjne i współpraca z lokalnymi ekspertami mogą znacząco zwiększyć szanse na odzyskanie należności – legalnie, skutecznie i bez strat reputacyjnych.